Postępowanie przy zatruciach ŚOR
Procedury
Oznaki zatrucia można już ujrzeć na polu, na drodze, ścieżce do pasieki no i oczywiście przy samych ulach. Możliwe objawy (rozszerzenie):
a) gromadzenie się owadów na trawie i ziemi nieopodal ula i spadanie ich z mostków
b) nabrzmiałe, rozdęte odwłoki
c) utrata zdolności lotnych (ruch pełzakowaty - ameboidalny)
d) drgające ruchy powykręcanych skrzydełek
e) wysunięty języczek
f) Przewód pokarmowy padłych pszczół wypełnia ciemnobrązowa, ciemnoniebieska lub czarna półłynna treść
g) paraliż odnóży, skrzydełek, odwłoka, mięśni, układu nerwowego i oddechowego
h) utrata owłosienia u zbieraczek
3. Bez dorosłych lotnych pszczół dojdzie do:
- zamierania czerwiu
- rabunków
- wychłodzenia gniazda itp.
4. Postępowanie w przypadku zatrucia:
- ustalenie przyczyny i rodzaju zatrucia
- pobranie próbek do badań toksykologicznych i opracowanie protokołu zatrucia (POBIERZ!), który jest podstawą do uzyskania odszkodowania, a także dowodem przy procesie sądowym
- pielęgnacja zatrutych rodzin (zwężenie gniazda, ocieplenie i podkarmiania rodziny pierwszą dawką 1 litra, dalej 0,5 l ; wymiana plastrów),
- usunięcie z gniazda pokarmów zanieczyszczonych substancjami toksycznymi,
- pobranie, zabezpieczenie i wysłanie próbek do badania toksykologicznego wraz z pismem przewodnim,
- opracowanie PROTOKOŁU zatrucia
- WYWIAD TOKSYKOLOGICZNY:
-- określenie charakteru i stopnia natężenia objawów chorobowych
-- określenie odległości pasieki od upraw poddawanych zabiegom agrochemicznym
-- określenie warunków atmosferycznych w czasie i po zabiegu
-- określenie daty, godziny i sposobu rozprowadzenia chemikamentu
-- określenie rodzaju upraw, czasu nektarowania roślin i celu zabiegów
-- określenie miejsca i czasu padania pszczół
-- określenie nazwy chemicznej preparatu
5. Obowiązkowe przesyłanie próbek do badań (PIWET PUŁAWY, SGGW-WARSZAWA)
--- skażone rośliny, szczególnie w okresie kwitnienia,
--- próbka preparatu, etykieta lub część opakowania
--- próbka ziemi z plantacji poddanej zabiegowi,
--- próbki plastrów ulowych, pierzgi, miodu, czerwiu 10 x 10 cm
--- próbka podstawowa zawierająca minimum 200 sztuk martwych pszczół (ok. 1
szklanka),
6. W takich przypadkach warto mieć ubezpieczoną pasiekę i być zarejestrowanym zgodnie z prawem w najbliższym kole pszczelarzy. Warto też nagrywać czy robić zdjęcia rolnikom, którzy wykonują opryski w dzień - to będzie koronny dowód w razie ewentualnego postępowania sądowniczego w/s umyślnego uszkodzenia mienia. Gdyby stwierdzono zatrucie pszczół, lub zamarłe całe rodziny, sprawę należy niezwłocznie zgłosić powiatowej policji. Informujemy także prezesa okolicznego koła pszczelarzy, który powinien wysłać rzeczoznawcę chorób pszczelich, by ten potwierdził zatrucie. Konieczne będzie wykonanie telefonu do Urzędu Gminy lub Miasta ("Powinni powołać komisję w celu uwierzytelnienia dowodów zatrucia. Skład komisji: przedstawiciel gminnej służby rolnej, lekarz weterynarii, przedstawiciel PIORiN-u oraz pszczelarz z koła pszczelarzy. Komisja taka ma prawo udokumentować szkodę i przyczynę zatrucia między innymi poprzez wejście na działki różnych właścicieli. W przypadku natrafienia na opór w urzędzie gminy w ustanowieniu komisji należy powołać się na podstawę prawną dla powołania komisji poprzez urząd gminy jaką jest ustawa z dnia 8 marca 1990 roku samorządzie gminnym.(Dz.U.01.142.1591 tekst jednolity: 13.12.2001 ze zm.)))"=> Jeśli Gmina nie powoła komisji w ciągu 3 dni, pszczelarz samodzielnie powołuje asystę:
lekarza weterynarii, sołtysa, pszczelarza z koła oraz osoby niezależnej będącej świadkiem. Powołana "komisja stwierdza: wielkość i rodzaj szkody oraz ustala sprawcę zaistniałej szkody. Jednocześnie zbiera dowody, zbiera próbki padłych pszczół, opryskanych roślin oraz ziemi. Zebrany materiał należy zabezpieczyć w szczelnym opakowaniu i zalakować, a następnie jak najszybciej przesłać do badań toksykologicznych.
Po zebraniu materiału komisja zobligowana jest do sporządzenia protokołu, który podpisują wszyscy członkowie komisji, poszkodowany pszczelarz oraz sprawca zatrucia jeśli jest obecny." (Źródło: WZP Szczecin)
Koniecznie trzeba poinformować Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa, który ma obowiązek wysłać ekspertów na miejsce. Informujemy także powiatowego lekarza weterynarii. Policja będzie chciała wyjaśnić co było przyczyną wytrucia pszczół i potrzebna będzie konkretna substancja, jaka została użyta do oprysku danej uprawy.
9
Najlepszą, niezbędną izolacją pszczół będzie wywóz pasiek poza zasięg zabiegów szkodliwych dla pszczół i poza tereny, na których dochodzi do zatruć alimentarnych (pyłek, spadź).
3b (dla rolników):
* prawidłowa organizacja zabiegów ochrony roślin
* ścisłe przestrzeganie okresów prewencji pestycydów
* wykorzystywanie pestycydów o niskiej toksyczności dla pszczół
* stosowanie środków ochrony roślin z dodatkiem repelentów (subst. odstraszających pszczoły)
4. Izolacja poprzez zamknięcie uli - zablokowanie wylotów na głucho na 4-5 dni (nie powoduje żadnych strat), ale trzeba podawać pszczołom 3 razy dziennie wodę w ilości 1 litra na dobę, trzeba wtedy zapewnić wentylację tzw. górną - dostawić górne piętro - nadstawkę pokrytą metalową siatką bądź ramką z naciągniętym rzadkim płótnem i na to daszek. Ewentuanie otworzyć małe otwory wentylacyjne zasiatkowane (wkładki powałkowe). Po tych 4-5 dniach pszczoły normalnie się oblecą i wrócą na pożytek.
Streszczenie :
Stwierdzenie zatrucia – objawy
Natychmiastowe zabezpieczenie pasieki – zamknięcie wylotków, podanie wody pszczołom
Zgłoszenie faktu zatrucia do urzędu gminy, PIORiN-u, na policję, do koła pszczelarskiego, do lek. wet.
Komisyjne zebranie materiałów dowodowych, sporządzenie protokołu
Jeśli pasieka jest ubezpieczona, należy pisemnie poinformować firmę ubezpieczeniową o zatruciu
Przesłanie zebranych materiałów do badań toksykologicznych do laboratorium w Puławach . Wysyłką materiałów do badań zajmuje się pszczelarz po przekazaniu zabezpieczonych próbek przez komisję. Koszty badań ponosi pszczelarz
Po odebraniu wyników, które wskazują środek który spowodował wytrucie, pszczelarz rozpoczyna procedury dochodzenia roszczeń na drodze polubownej lub sądowej